Ứng dụng phương pháp “Đổi khung” trong xử lý từ chối

Reframing (Đổi khung) là gì?

Reframing (Đổi khung) trong NLP (Neuro-Linguistic Programming – Lập trình Ngôn ngữ Tư duy) là kỹ thuật thay đổi “khung” tham chiếu mà qua đó một cá nhân nhìn nhận, đánh giá, hoặc trải nghiệm sự kiện. Nói cách khác, reframing giúp chúng ta đặt một sự việc, tình huống, hành vi, hoặc cảm xúc vào một bối cảnh khác, từ đó thay đổi ý nghĩa, cảm nhận hoặc thái độ của ta với vấn đề.

Cơ sở lý thuyết:

Trong NLP, một sự kiện tự thân nó là trung tính. Ý nghĩa và cảm xúc liên quan đến sự kiện được “đóng khung” bởi hệ thống niềm tin, giá trị, kinh nghiệm sống và mô thức tư duy của chúng ta. Khi thay đổi góc nhìn, biến đổi cách giải thích hay bối cảnh của một sự kiện (tức thay đổi “khung”), chúng ta có thể thay đổi cách phản ứng, suy nghĩ, và cảm xúc của chính mình.

Mục đích của reframing:

Giảm bớt căng thẳng, tiêu cực: Bằng cách nhìn sự việc theo hướng khác, ta có thể biến những trải nghiệm không dễ chịu thành cơ hội để học hỏi hoặc trưởng thành.
Nâng cao chất lượng giao tiếp: Khi thấu hiểu rằng một vấn đề có thể được nhìn ở nhiều góc độ, ta dễ cảm thông, hợp tác và đối thoại hiệu quả hơn.
Cải thiện năng lực giải quyết vấn đề: Bằng việc tiếp cận vấn đề với ý nghĩa mới, ta có thể nảy sinh những ý tưởng hay giải pháp sáng tạo.

Phân loại reframing:

Context Reframing (Đổi khung theo ngữ cảnh): Đặt vấn đề hoặc hành vi trong một bối cảnh khác để tìm ra giá trị tích cực của nó.
Ví dụ: “Anh ấy quá trầm tính” → “Trong môi trường cần sự bình tĩnh và lắng nghe, tính cách này sẽ rất hữu ích.”
Meaning Reframing (Đổi khung theo ý nghĩa): Thay đổi ý nghĩa của sự kiện mà không thay đổi sự kiện thực tế.
Ví dụ: “Tôi thất bại trong dự án này” → “Đây là trải nghiệm quý giá giúp tôi hiểu rõ hơn những gì cần cải thiện cho lần sau.”

Quy trình thực hiện reframing:

Nhận diện khung ban đầu: Xác định rõ vấn đề, cảm giác, hoặc hành vi bạn đang nhìn nhận theo một hướng tiêu cực hay không mong muốn.
Xác định bối cảnh hoặc ý nghĩa hiện tại: Hiểu rõ cách bạn đang diễn giải sự việc: bạn đang áp đặt khung nào lên sự kiện? Niềm tin, giá trị nào đang chi phối?
Tìm kiếm khung mới: Hỏi bản thân: “Nếu tôi nhìn nhận sự việc này theo hướng khác thì sao?”, “Ở bối cảnh hoặc thời điểm nào hành vi này lại hữu ích?”, “Liệu ý nghĩa tích cực nào có thể được rút ra từ sự kiện này?”.
Lựa chọn khung thay thế tích cực hơn: Chọn một khung mới giúp bạn cảm thấy nhẹ nhàng, cởi mở hoặc có động lực hơn.
Kiểm chứng tác động: Xem xét liệu khung mới có tạo ra thay đổi tích cực trong suy nghĩ, cảm xúc, hành động hay không. Nếu chưa, có thể tiếp tục điều chỉnh khung cho đến khi tìm thấy góc nhìn phù hợp.

Ví dụ minh họa:

Tình huống: Một người đồng nghiệp thường xuyên phê bình bạn.
Khung cũ: “Anh ta ghét tôi và muốn làm tôi mất mặt.”
Reframing: “Có thể anh ta thấy tiềm năng ở tôi và muốn tôi tiến bộ hơn, dù cách thể hiện chưa phù hợp.” Kết quả: Thay vì cảm thấy bị tấn công, bạn bắt đầu tìm cách xem phê bình ấy như một nguồn phản hồi, từ đó gia tăng cơ hội cải thiện công việc.

Ý nghĩa và ứng dụng:

Trong trị liệu tâm lý, coaching: Reframing được sử dụng để giúp thân chủ vượt qua nỗi sợ, trầm cảm, lo âu, hoặc những niềm tin hạn chế, từ đó xây dựng trạng thái tinh thần tích cực.
Trong giáo dục: Giúp học sinh, sinh viên nhìn nhận khó khăn trong học tập như cơ hội để rèn luyện, thay vì coi đó là thất bại.
Trong kinh doanh: Nhà lãnh đạo sử dụng reframing để hướng nhân viên nhìn nhận thách thức thị trường như động lực để đổi mới, thay vì nỗi sợ thất bại.

Tóm lại

Reframing là một công cụ mạnh mẽ trong NLP, giúp chúng ta thay đổi ý nghĩa và bối cảnh của một sự kiện, tình huống hay cảm nhận. Bằng cách ứng dụng reframing, ta có thể cải thiện phản ứng cảm xúc, nâng cao tinh thần lạc quan, giải phóng năng lực sáng tạo, và tăng khả năng xử lý vấn đề trong công việc cũng như cuộc sống.

Luyện tập cùng Trợ lý học tập A.I

Hãy bấm vào nút “Luyện tập ngay” để cùng rèn luyện kỹ năng xử lý từ chối bằng phương pháp Đổi khung nhé.